Wygrana sprawa to czasem dopiero wstęp do prawdziwego sukcesu jakim bez wątpienia jest odzyskanie pieniędzy. Niejednokrotnie bowiem dłużnicy pomimo prawomocnego wyroku zasądzającego nie realizują go. Wówczas należy wszcząć postępowanie egzekucyjne u komornika. Który komornik jest właściwy? co w egzekucji można, a czego nie? jakie mamy prawa jako wierzyciel, a jakie jako dłużnik? Poniżej przytaczam zwięzłe odpowiedzi na najczęściej zadawane w tym temacie pytania klientów:
- Czy mogę wybrać który komornik będzie prowadził egzekucję w mojej sprawie?
Odpowiedź: Tak, choć z pewnymi zastrzeżeniami. Zasadą jest, iż wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium Polski, z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości (oraz spraw, w których przepisy o nieruchomości stosuje się odpowiednio). Jeżeli wybieramy komornika spoza rewiru, musimy wraz z wnioskiem egzekucyjnym złożyć pisemne oświadczenie, że korzystamy z prawa wyboru komornika (ot, zbędny formalizm). W pewnych sytuacjach komornik (spoza obszaru właściwości sądu apelacyjnego obejmującego jego rewir) musi jednak odmówić wszczęcia egzekucji. Chodzi o następujące sytuacje:
-
jeżeli w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza 6 miesięcy,
-
jeżeli wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 5000, a skuteczność w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji w roku poprzednim nie przekroczyła 35%,
-
wpływ wszystkich spraw w danym roku przekroczył 10000.
- Kto pokrywa koszty wydatków komornika, których nie udało się zaspokoić z majątku dłużnika?
Odpowiedź: Niestety musi je pokryć wierzyciel.
- Czy komornik może zająć ruchomości nie będące własnością dłużnika?
Odpowiedź: Teoretycznie może, jeżeli zachodzi podejrzenie, że są one własnością dłużnika (na przykład znajdują się na terenie jego firmy). Oczywiście po przedstawieniu dowodów własności tych ruchomości przez osoby trzecie ruchomości te powinny być zwolnione spod egzekucji. Odbywa się to jednak na wniosek wierzycieli. Niestety wystarczy, że jeden z wierzycieli nie wniesie o zwolnienie zajętych ruchomości spod egzekucji i wówczas właściciel zajętych ruchomości aby móc odzyskać swoje rzeczy musi wszcząć tzw. powództwo ekscydencyjne. Takie procesy mogą się ciągnąć nawet kilka lat i na koniec może się okazać, iż wprawdzie właściciel ruchomości odzyska je po latach, tyle, że w większości przypadków przez te lata straciły one na wartości. Oczywiście pokrzywdzony w ten sposób właściciel może dochodzić w odrębnym procesie odszkodowania od wierzyciela, (podmiotu, który nie zwolnił zajętej ruchomości spod egzekucji), co niestety generuje kolejne koszty. Odpowiedzialność komornika w takiej sytuacji sprowadza się w zasadzie do możliwości wniesienia skargi do właściwej Izby Komorniczej.
- Czy komornik ma prawo wejść do mieszkania dłużnika pod jego nieobecność?
Odpowiedź: Tak. Jeśli zajdzie konieczność wejścia do mieszkania dłużnika lub otwarcia innych pomieszczeń i schowków pod nieobecność dłużnika, komornik ma prawo uczynić to
w obecności funkcjonariusza policji albo dozorcy albo administratora budynku. W razie potrzeby komornik może skorzystać z pomocy osób trzecich (np. ślusarza). Po zakończeniu czynności komornik powinien zabezpieczyć mieszkanie poprzez jego zamknięcie.
-
Czy komornik ma prawo przeszukać odzież dłużnika i innych domowników?
Odpowiedź: Tak, ale tylko w pewnych okolicznościach. Odzież dłużnika lub innych domowników komornik ma prawo przeszukać jedynie wówczas, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, iż w ten sposób zostanie wykryte mienie, które może być zajęte na zaspokojenie wierzyciela, zwłaszcza, gdy zachodzi podejrzenie, że dłużnik chce ukryć to mienie. Przed przystąpieniem do przeszukania odzieży w pierwszej kolejności komornik wzywa osobę, której odzież ma być przeszukana do dobrowolnego samodzielnego opróżnienia kieszeni. Należy zaznaczyć, iż przeszukanie odzieży nie może być dokonane w miejscu publicznym. W przypadku, gdy osoba, która ma być przeszukana jest odmiennej płci niż komornik, wówczas przeszukania odzieży powinna dokonać osoba tej samej płci pod nadzorem komornika. Jeżeli w czasie dokonywania czynności egzekucyjnych w mieszkaniu dłużnika komornik zauważy, iż dłużnik oddał poszukiwane przedmioty swemu domownikowi lub innej osobie do ukrycia, komornik może przeszukać odzież tej osoby oraz przedmioty jakie ma ona przy sobie. Przeszukanie odzieży dłużnika poza miejscem zamieszkania lub firmą dłużnika może nastąpić wyłącznie na podstawie pisemnego zezwolenia właściwego prezesa sądu rejonowego. W wypadkach niecierpiących zwłoki przeszukanie może być dokonane bez zezwolenia, jednakże taka czynność musi być niezwłocznie przedstawiona do zatwierdzenia prezesowi sądu rejonowego.
